کاروانسرای شاه عباسی

میبد،بلوار قاضی میرحسین

کاروانسرای شاه عباسی میبد از جمله کاروانسرهای سبک صفوی است که در میبد استان یزد واقع شده است این بنا با شیوه معروف چهار ایوانی و با آجر ساخته شده است. ساختمان کاروانسرا شامل ساباط، ایوان های بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوضخانه و مهتابی و چهار هشتی زیبا و فضاهای سرپوشیده شرقی وغربی و یکصد ایوان و اتاق و اجاق برای استفاده کاروانیان بوده است. کاروانسرای شاه عباسی از جمله کاروانسراهای بین راهی عصر صفویه به شمار می آید و از لحاظ فضایی، سبک معماری و موقعیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این بنا بر پلان مربع شکل و با شیوه حیاط مرکزی احداث شده است. ورودی کاروانسرا در میانه جنوبی آن در داخل یک مسیر سرپوشیده (کوچه و ساباط) که اصطلاحاً سول نامیده می شود، قرار دارد. همچنین درب چوبی بزرگی در ورودی بنا نصب شده است که بیانگر سیستم امنیتی کاروانسرا می باشد. محوطه های خارجی و داخلی این بنا دارای ایوانها، اطاقها و فضاهای سرباز و سرپوشیده و اماکن متنوع برای اقشار مختلفی است که همراه کاروان بوده اند. حیاط کاروانسرا دارای 24 حجره می باشد که در مجموع تعداد حجره های داخلی و خارجی این بنا به 100 حجره می رسد. در میانه حیاط کاروانسرا حوضچه کوچکی ( حوضخانه و مهتابی ) واقع است که آب قنات در آن جاری است. یکی دیگر از اجزای این مجموعه آب انبار بزرگی است که در جوار آن بنا شده. این آب انبار دارای یک گنبد آجری و چهار بادگیر بلند است. لازم به ذکر است هم اکنون از سالن شرقی این مجموعه به منظور معرفی و حفاظت از زیلوهای تاریخی میبد، موزه زیلو دایر گردیده است که در این موزه زیلوهایی با قدمتی بالغ بر 500 سال وجود دارد و تنها موزه منحصر به فرد زیلو در ایران به شمار می آید. همچنین جهت آموزش نحوه بافت زیلو، یک کارگاه زنده زیلو بافی در کنار موزه و دو کارگاه دیگر نیز در محوطه حیاط مرکزی کاروانسرا تأسیس شده است. قابل ذکر است که با هدف تأمین رفاه و آسایش گروه های مختلف گردشگران که برای بازدید از این مجموعه می آیند، در سالن غربی این مجموعه رستوران و کافی شاپ دایرشده است. گفتنی است کاروانسرای شاه عباسی به شماره ثبتی 1618 و در تاریخ 30/5/57 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.